نوشته‌ها

تغذیه و سلامت دهان

همه ما میدانیم که یک رژیم غذایی بالانس شده و مغذی برای یک زندگی سالم ضروری است اما آیا میدانید که یک الگوی تغذیه صحیح نقش مهمی را در جلوگیری از پوسیدگی دندانی و بیماری های لثه بازی می کند.دندان ها و لثه یا به عبارت کلی یک دهان سالم اولین و مهمترین  مرحله از پروسه غذا خوردن و هضم غذا میباشد. اگر رژیم غذایی فرد نا متناسب و عاری از مواد مغذی باشد، اولین علائم بیماری در دهان فرد رخ میدهد.

تغذیه فردی و میزان کالری مورد نیاز هر فرد به سن و جنس و سطح فعالیت فرد  بستگی دارد. طبق توصیه وب سایتی وابسته به دپارتمان  تغذیه آمریکا یک رژیم غذایی سالم و بالانس شده باید شامل:

۱-میوه ها و سبزیجات :که باید نصف بشقاب غذارا شامل شود.

۲-grain یا غلات : حداقل نصف غلاتی که شما میخورید باید شامل غلات کامل

مثل : نان گندم (سبوس دار)  و آرد یا بلغور جو دو سر باشد.

۳-لبنیات: نوع کم چرب یا بدون چربی لبنیات را انتخاب کنید.

۴-پروتئین: گوشت کم چرب ، مرغ بدون پوست ،ماهی و همچنیین پروتئینهای شامل: تخم مرغ،لوبیا،نخود و بطور کلی  حبوبات. حداقل  ۸  اونس یاحدود ۲۵۰ گرم از غذای دریایی را در هفته بخورید.

علاوه بر رژیم عذایی ،برای سلامتی مهم است که فعالیت هم داشته باشیم. بزرگسالان حداقل باید دو ساعت و نیم فعالیت فیزیکی (ورزشی) متوسط تا شدید را در هر هفته انجام دهند.

Snaking یا میان وعده های غذایی

برای سلامتی دندان ، افراد باید  خوردن و نوشیدن را بین وعده های غذایی محدود کنند. البته گاهی اوقات خوردن بین غذا باید باشد.متاسفانه ،اغلب مردم غذاهایی مثل شیرینیجات و چیپس را برای میان وعده غذایی انتخاب میکنند که به دندان آسیب میرساند و با عث پوسیدگی دندانی می شوند. اگر میان وعده  مصرف میکنید ،آنرا از مواد  مغذی انتخاب کنید مثل پنیر ،ماست ،میوه ،سبزیجات ، یا دانه های مغز دار (گردو، فندق،…) تا سلامت کلی و سلامت دندانی شما در خطر نیفتد. آیا شما میدانید که مواد غذایی خاصی شمارا در خطر پوسیدگی و دیگر مشکلات دهانی قرار میدهد:

۱-آبنبات یا  candy  های  طعم دار: علاوه بر داشتن قند بالا مصرف مداوم آنها به خاطر سفت و سخت بودن می توانند باعث ترک و شکستگی دندان ها شوند.بهترین جایگزین انها آدامس های بدون شکر یا xylitol  هستند.

رژیم غذایی

۲-یخ: بعضی فکر میکنند یخ چون دارای قند نیست و حاوی آب است پس برای دندان ضرری ندارد اما گاز زدن وجویدن یخ باعث آسیب رساندن به مینای دندان می شود.پس بهتر است عادت کنار گذاشته شود و آب بنوشید.

سلامت دهان

۳-مراقب خوردن مرکبات باشید:در معرض قرار دادن دندان ها به غذای های اسیدی می تواند باعث سایش مینا شود و دندان ها را در طول زمان مستعد به پوسیدگی   کند. هر چند چند قطره لیمو ترش می تواند یک لیوان آب را به یک نوشیدنی گوارا تبدیل کند اما همیشه انتخاب درستی برای دهان نیست.مرکبات و نوشیدنی های ان می توانند زخمهای دهانی را تحریک کنند .پس حتما آب فراوان بنوشید.

میوه

۴-قهوه و چای:در حالت عادی قهوه و چای می توانند نوشیدنی های سالمی باشند.اما متاسفانه خیلی از افراد نمی توانند آنها را بدون شکر مصرف کنند .این نوشیدنی ها دهان را خشک می کنند و مصرف  مداوم انها باعث رنگ پذیری دندان ها می شود .پس توصیه می شود آب فراوان بنوشید و سعی کنید تا جای امکان حداقل شکر را به آن ها اضافه کنید.

قهوه

۵-مواد خوراکی چسبنده : بعضی افراد میوه های خشک و یا کیک و کلوچه را به عنوان بهترین  میان وعده ی غذایی انتخاب میکنند اما خیلی از این مواد غذایی چسبنده هستند و به دندان ها آسیب میرسانند چون روی سطح دندان ها به مدت طولانی باقی میمانند.اگر از این دسته مواد خوراکی ، مصرف میکنید حتما با آب دهان خود را بشویید و سپس از مسواک و نخ دندان به درستی استفاده کنید.

میوه های خوشکیده

۶-چیپس : همه ی افراد یک چیپس ترد و خوش طمع را دوست دارند. متاسفانه چیپس ها سرشار از نشاسته هستند که بین دندان ها باقی میمانند و  به سطوح دندان ها میچسبند. اگر دوست دارید چیپس بخورید حتما توجه زیادی هنگام استفاده از نخ دندان نشان دهید تا همه ذره های غذایی را خارج کنید در غیر این صورت باعث تشکیل پلاک روی سطح دندان ها میشود.

چیپس

۷-نوشابه ها و نوشیدنی ها : وقتی مصرف نوشابه زیاد باشد باکتری های مقیم دهان شکر موجود در آن ها را تبدیل به اسید میکنند که باعث حمله به مینا میشود. بیشتر نوشابه های قندی حتی نوع رژیمی اسیدی هستند و برای دندان ها مضر هستند .اگر نوشابه از هر نوعی استفاده میکنید حتما بلافاصله آب بنوشید.

نوشابه

۸-مصرف نوشابه های الکی باید محدود شود : الکل باعث دهیدراته و خشک شدن دهان میشود. افرادی که مصرف الکل آن ها زیاد است بزاق دهانشان در طول زمان کاهش میابد که منجر به پوسیدگی دندانی و دیگر عفونت های دهانی مثل بیماری های لثه میشود. افرادی که مصرف بالای الکل دارند ریسک ابتلا به سرطان یا کانسر دهان در آن ها بالاست.

asidi

۹- نوشیدنی های ورزشی (انرژی زا) : آن ها به نظر سالم میایند اما خیلی از آن ها دارای شکر میباشند. طبق نظر انجمن دندان پزشکی کودکان آمریکا نوشیدنی های مخصوص ورزش میتوانند برای ورزشکاران جوان که در ورزش های طولانی و شدید فعالیت دارند ، مفید باشند. در بیشتر مواقع آن ها غیر ضروری هستند. قبل از نوشیدن حتما Label (راهنما تغذیه ای) روی نوشیدنی را مطالعه کنید و نوع کم شکر آن را انتخاب کنید .اگر مطمئن نبودید به جای آن آب بنوشید.

sport

بچه هایی که  تغذیه مناسب برای ناهار در مدرسه انتخاب نکنند و از بوفه مدرسه که بیشتر شامل غذاهای فست فود و نوشیدنی های با شکر افزوده هستند، استفاده میکنند ، آیا میدانستید که در معرض اضافه وزن ،دیابت ، سکته های قلبی ،سرطان در سال های آتی زندگی خود قرار میگیرند.

رژیم غذایی و پوسیدگی دندانی

غذاها و نوشیدنی هایی که شما مصرف می کنیید تاثیر مستقیم روی وقوع پوسیدگی دارند که بسته به عوامل زیر می باشد :

۱-فرم و حالت غذا (مایع، سفت، چسبنده یا خیلی دیر حل شونده در دهان)

۲-چند نوبت در روز، غذا های شیرین و نوشیدنی های شیرین می خورید و چند نوبت، غذا ها و نوشیدنی های اسیدی مصرف می کنید.

۳-ارزش غذایی وعده ی غذایی

۴-چه ترکیبی از مواد غذایی را میخورید و طبق چه برنامه و ترتیبی

۵٫شرایط پزشکی که ممکت است  شخص داشته باشد  مثل رفلکس ها و ناراحتی های دستگاه گوارشی، که احتمال پوسیدگی را زیاد میکنند

باکتری های دهان ، کربوهیدرات غذارا استفاده میکنند. وقتی شما کربوهیدرات یا قند وعده ی غذایی را کاهش دهید ،در حقیقت ریسک پوسیدگی را کاهش میدهید. محدود کردن  شکر افزوده در رژیم غذایی   وسیله ی خواندن و توجه کردن به محتوای ترکیبات ماده غذایی ، امکان پذیر می باشد.

غذاهایی که برای سلامت دندانی مفید هستند

پنیر ، شیر ، ماست ساده ،سویا غنی شده با کلسیم ، بادام و سبزیجات از غذا هایی هستند که  به خاطر مقدار بالای کلسیم و دیگر مواد مغذی که شامل هستند ،برای دندان ها مفیدند. غذاهایی با پروتئین بالا مثل گوشت ، مرغ، ماهی ، شیر ، تخم مرغ بهترین منبع فسفر هستند. کلسیم و فسفر، بوسیله حمایت و دوباره ساختن مینای دندان یک نقش حیاتی در سلامت دندان دارند.

 میوه ها و سبزیجات انتخاب خوبی هستند برای یک  لبخند سالم، از آنجایی که آنها سرشار از فیبر و آب هستند و قند خود را متعادل میکنند و کمک میکنند که دندان ها تمیز شوند.آن ها تولید بزاق  . ای تولید بزاق  را تحریک  می کنند ضمن اینکه ذرات غذایی را  از دندان ها می شویند و اسید مضر را خنثی می کنند .بعضی از این گروه مواد خوراکی، شامل ویتامین c ( که برای سلامت لثه و ترمیم سریع زخم مفید است.) و ویتامین A (که ماده مؤثر در ساخت مینای دندانی است.)هستند. آب حاوی فلوراید، بهترین نوشیدنی مفید برای دندان ها میباشد.

جایگزین های  قند ومحصولات  بدون قند:این جایگزین ها ممکن است از نظر مزه شبیه قند باشند اما باعث پوسیدگی نمی شوند .چند نوع جایگزین وجود دارد:آسپارتام ،اریتریتول ،ساخارین ،….

نکاتی برای کاهش احتمال پوسیدگی

۱-دندان هارا دوبار در روز هر بار دو دقیقه مسواک کنید و سپس نخ دندان و دهانشویه حاوی فلوراید استفاده کنید.

۲-وعده های میان غذایی را محدود کنید.(کم کنید)

۳- محدود کردن شکر افزوده در رژیم غذایی را به حداقل مصرف برسانید( در غذاها و نوشیدنی ها)

۴- در غذای خود لبنیات ، حجم زیادی از میوه ها و سبزیجات و آب بگنجانید.

SOURCE:American Dental Association