آیا رادیوگرافی دندان برای سلامتی مضر است؟

در معرض قرارگرفتن در برابر انواع پرتوها مانند :اشعه خورشید، مواد معدنی یا املاح موجود در خاک و وسایل الکترونیکی مورد استفاده در منزل و اشعه ایکس در دندانپزشکی می تواند باعث آسیب بافت و سلول های بدن ما شده و منجر به پیدایش سرطان شود.خوشبختانه اشعه مورد استفاده در دندانپزشکی بسیار ناچیز و ضعیف می باشدو با پیشرفت های اخیر در  تکنولوژی دستگاه های مورد استفاده در دندانپزشکی ،تولید اشعه های ایکس بسیار ضعیفتر از انواع قبلی شده است.بعضی از این پیشرفت ها ،تولید دستگاه های مولد اشعه ایکس دیجیتالی می باشد که اشعه را فقط روی ناحیه مورد نظر متمرکز می کند.دیگر اینکه فیلم های مورد استفاده برای عکسبرداری دندان نیز از نوع با سرعت بالا تولید می شود که نیاز به زمان خیلی کوتاه تاباندن اشعه دارند ،همچنین استفاده از نگهدارنده های فیلم رادیوگرافی، باعث شده احتمال لغزش فیلم در دهان کاهش یابد و از تکرار رادیوگرافی دندان جلوگیری شود.بعلاوه ،کاربرد پوشش های سربی محافظ بدن نیز در این زمینه موثر می باشد.

رادیوگرافی دندان و موارد استفاده از آن

رادیوگرافی دندان در حقیقت تصویری از دندان ،استخوان و بافت لثه می باشد که کمک به تشخیص مشکل دندانی ، دهانی و فکی می کند.عکسبرداری دندان، پوسیدگی ها،ساختارهای دندانی نهفته مثل دندان عقل و تحلیل لثه را نشان می دهد که طی معاینه دهان به وجود آن ها پی برده نمی شود.همچنین رادیوگرافی های دندانی جهت چکاپ دندان ها پس از درمان نیز به کار می روند.

انواع رادیوگرافی دندانی

رادیوگرافی بایت وینگ در واقع تاج دندانهای خلفی فک بالا وفک پایین را همزمان نشان می دهد که برای تشخیص پوسیدگی های بین دندانی و تحلیل استخوان (زمانی که بیماری لثه پیشرونده وجود دارد) بکار می روند.
رادیوگرافی پری اپیکال که کل دندان، شامل تاج و ریشه ،همچنین استخوان اطراف دندان را نیز نشان می دهد.این نوع گرافی برای تشخیص دندان های نهفته ، آبسه ها و کیست ها و تغییرات استخوانی مرتبط با بعضی بیماری ها کاربرد دارد.
رادیو گرافی اکلوزال که برای عکسبرداری از  سقف و کف دهان به کار می رود ،همچنین برای یافتن دندان اضافه و یا دندان های رویش نیافته ،شکستگی های فکی و شکاف سقف دهان ،کیست، آبسه استفاده می شود.همچنین برای یافتن یک جسم خارجی در دهان نیز بکار می رود.
رادیوگرافی پانورامیک که تصویر وسیعی از کل دندان ها ،فک، سینوس ،ناحیه بینی و مفصل فکی را نشان می دهد.همچنین دندان های نهفته و نواقص استخوانی، کیست و تومورها ،عفونت هاو شکستگی ها را نمایان می کند.
رادیوگرافی دیجیتال که به کامپیوتر متصل شده و در آنجا تصویر را ضبط و ذخیره می کند.

هر کدام از این نوع رادیوگرافی های دندانی کاربرد خاص خود را دارند و همانطور که در بالا توضیح داده شد در مواقع خاصی به توصیه دندانپزشک تجویز می شوند .البته شایان ذکر است که تجویز رادیوگرافی دندان در همه افراد یکسان نمی باشد و بسته به میزان ریسک ابتلا به پوسیدگی دندانی ، ،بهداشت دهان ، نوع تغذیه ،تعداد پرکردگی های موجود در دهان ،عادات نادرست ..متفاوت خواهد بود که تشخیص همه این موارد بعهده دندانپزشک می باشد و معمولا طی اولین جلسه معاینه تمام این موارد توسط دندانپزشک توضیح داده می شود.

 

توجه:

قبل از انجام رادیو گرافی ،اگر خانمی باردار می باشد باید به دندانپزشک خود در مورد بارداری بگوید تا تهیه رادیوگرافی به تاخیر افتد ،اما اگر انجام رادیوگرافی برای خانم باردار ضروری باشد میتواند با پوشش سربی محافظ شکم اقدام به انجام رادیوگرافی کند.

منبع:

1. American Dental Association Council on Scientific Affairs (2006). The use of dental radiographs: Update and recommendations. Journal of the American Dental Association, 137(9): 1304–۱۳۱۲٫